Pan G.

Artykułem o Giorgio Gaberze otwieram niniejszym cykl poświęcony włoskiej muzyce. 🙂 Tej, która nie przekroczyła granic z Polską ma się rozumieć, a którą warto popularyzować. Będzie mi w tym pomagał mój przyjaciel Lorenzo Mentasti, którego poznałam na studiach tłumaczeniowych w Genui, pasjonat, a ja bym nieskromnie dodała, ekspert muzyczny i filmowy, człowiek o wyjątkowej wiedzy i pamięci 🙂 Na pierwszy rzut wybraliśmy Giorgio Gabera.

Gdyby ktoś mnie zapytał jakie są moje skojarzenia z tym artystą, powiedziałabym: ikona piosenki autorskiej, mit, geniusz, ironiczny, wyjątkowo inteligentny i doskonały obserwator, przyjemny w odbiorze, nie tylko scenicznie. Poznałam jego twórczość w 2002 r., kiedy wyjechałam na stypendium Erasmusa do Florencji i utkwiły mi w pamięci poniższe utwory, wśród nich nagranie telewizyjne kompilacji jego najbardziej znanych w l. 60-tych piosenek w duecie z Miną.

Duet z Miną

Destra-sinistra (satyra na tych, którzy próbują zdefiniować różnice występujące między partiami politycznymi, podczas gdy różnice te, w wielu przypadkach, nie istnieją)

Io non mi sento italiano (krytyka zepsucia panującego w polityce włoskiej i wyrażenie niemożności rezygnacji z miłości do własnego kraju)

A oto kilka słów od Lorenza w moim tłumaczeniu:

Giorgio Gaberschick, na scenie Giorgio Gaber [Mediolan, 25 stycznia 1939 r. – Montemagno di Camaiore (prowincja Lukki), 1 stycznia 2003], był włoskim przedstawicielem piosenki autorskiej, aktorem i reżyserem teatralnym. Po współpracy z Adriano Celentano jako gitarzysta, rozpoczął karierę piosenkarską, lansując pierwszy utwór rockandrollowy w języku włoskim „Ciao ti dirò”. W następnych latach założył duet rockandrollowy Due Corsari z Enzo Jannacci, który również osiągnął sukces jako wykonawca piosenki autorskiej. W latach 60-tych pisze swoje pierwsze piosenki inspirowane balladą, opowiadające o niebanalnych historiach miłosnych czy też o postaciach z marginesu społecznego, jak np. Come ti amavo ieri czy La ballata del Cerutti. W 1970 r. zadebiutował przedstawieniem teatralnym Il Signor G, w którym przeplata monologi z piosenkami (skomponowanymi z byłym malarzem Sandro Luporini), których bohaterem jest współczesny człowiek, borykający się ze zmieniającym się społeczeństwem. Począwszy od kolejnego przedstawienia Dialogo tra un impegnato e un non so, Gaber koncentruje uwagę na klimacie związanym z ruchem studenckim rozwijającym się we Włoszech w tamtych latach, utożsamiając się z ideałami zmian przez niego postulowanymi. Po zdystansowaniu się od środowiska studenckiego spektaklem z 1978 r. Polli d’allevamento, w 1980 r. napisał niezwykle długą i kontrowersyjną piosenkę Io se fossi Dio, w której ostro krytykuje przeciętnych obywateli, dziennikarzy, terrorystów i polityków, w szczególności Aldo Moro, byłego premiera, chrześcijańskiego demokratę, zamordowanego dwa lata wcześniej przez Czerwone Brygady, skrajnie lewicową organizację terrorystyczną. Utwór ten został opublikowany małym nakładem, ze względu na odmowę jego wydania przez wytwórnię fonograficzną artysty. W ostatnich latach swego życia Gaber był zmuszony znosić oskarżenia o indyferentyzm czy zmianę sympatii politycznych (chociaż, jak zawsze oświadczał, nie przynależał do żadnego ugrupowania politycznego) na skutek działalności jego żony Ombretty Colli, która została europarlamentarzystką z ramienia Forza Italia, partii Silvio Berlusconiego. Zmarł w Nowy Rok 2003 na raka płuc, który toczył go od 14 lat.

Piosenki zaproponowane przez Lorenza:

Il signor G nasce (pierwsza z pierwszego spektaklu teatralnego)