Fabrizio De André – lirycznie znad Morza Liguryjskiego

wpis w: Kultura, Wszystkie | 0

Tym razem przedstawiamy artystę bliskiego nam obojgu: genueńczyka, poetę i kompozytora Fabrizio De André, znanego również jako Faber. Przezwisko to zostało nadane mu przez kolegę z lat dziecięcych Paolo Villaggio (twórcę i odtwórcę słynnego Fantozziego) przez zamiłowanie Fabrizia (nomen omen) do kredek Faber-Castell.

Jego styl jest niezwykle rozpoznawalny: wystarczy usłyszeć pierwsze dźwięki i od razu skojarzenie jest jedno – dla mnie morze, raz wzburzone, raz spokojne, genueński port to gwarny to bezludny, wąskie, ciemne, wiekowe uliczki, z ich ekscentrycznymi, często niebezpiecznymi czy doświadczonymi przez życie mieszkańcami. Teksty głębokie, bogate w przesłania, miękki i silny głos, muzyka multiinstrumentalna, liryczna, sentymentalna, idealna na samotne wieczory poezja śpiewana.

Moje ulubione utwory:

Il pescatore

 

Bocca di rosa

 

La guerra di Piero

 

Amore che vieni, amore che vai

 

Od Lorenzo (w moim tłumaczeniu):

Fabrizio Cristiano De André (ur. w Genui dn. 18 lutego 1940 – zm. w Mediolanie dn. 11 stycznia 1999) był włoskim przedstawicielem piosenki autorskiej.

Dorastał słuchając francuskich wykonawców piosenki autorskiej, takich jak Georges Brassens i Yves Montand, a także amerykańskich (Leonard Cohen, Bob Dylan) i włoskich artystów (Domenico Modugno, Roberto Murolo). Zadebiutował profesjonalnie na rynku dyskograficznym w 1960 r. utworem La ballata del Miché. Piosenka ta wzorowana jest na stylu ballad francuskich chansonnier i opowiada o człowieku, który popełnia samobójstwo w celi więziennej, gdzie przebywa po zabiciu rywala w miłości. Zaczyna się tym samym kształtować jeden z głównych tematów charakteryzujących twórczość De André, tzn. koncentracja na postaciach z marginesu społecznego.

Do roku 1968 muzyka pozostała jednak na drugim planie w życiu De André, kiedy to piosenka  La canzone di Marinella zyskała popularność w wykonaniu słynnej piosenkarki Miny. Ta ballada o prostytutce  została wydana wprawdzie już przez genueńskiego poetę i muzyka w 1964 r., ale przeszła bez echa. Pozytywna reakcja publiczności na tę piosenkę przekonała De André do porzucenia pracy nauczycielskiej w technikum i studiów prawniczych na Uniwersytecie w Genui i do zajęcia się muzyką w pełnym wymiarze. W tym też właśnie roku wydał dwa albumy pod własnym nazwiskiem: Tutti morimmo a stento (pierwszy album we Włoszech o jednym temacie przewodnim; w tym przypadku tematem tym jest śmierć, a utwory połączone są między sobą nie tylko tematycznie, ale również pod względem muzycznym) i Volume 3, oraz współpracował nad tworzeniem wszystkich tekstów i muzyki debiutanckiej płyty Senza orario, senza bandiera genueńskiego zespołu New Trolls z gatunku rocka progresywnego.

Od tego czasu De André stał się czołowym przedstawicielem włoskiej piosenki autorskiej, a jego albumy zajmowały pierwsze miejsca na listach przebojów, również dzięki popularności jaką zdobył w ruchu studenckim z 1968 r., który widział w nim swego rzecznika z powodu niekonwencjonalnych tematów poruszanych w tekstach jego piosenek (prostytucja, samobójstwo, opozycja wobec władzy politycznej i zasad moralności społecznej). Do 1975 roku, kiedy to po raz pierwszy wystąpił na żywo, odmawiał koncertowania ze względu na swój introwertyczny charakter. W latach 1978-1979 odbył długą trasę koncertową po halach sportowych razem z zespołem grającym rocka progresywnego Premiata Forneria Marconi (P.F.M.), łącząc rock i piosenkę autorską.

Kolejny punkt zwrotny w jego życiu i karierze muzycznej miał miejsce w roku 1979, kiedy został porwany i przetrzymywany wraz ze swoją partnerką życiową i przyszłą żoną przez sześć miesięcy na Sardynii, gdzie kupił dom. Z uwagi na fakt, że był traktowany przez porywaczy z dużą godnością, zaczął zastanawiać się, co popycha ludzi z tego terytorium do wybierania drogi przestępstwa i w 1981 roku wydał album De André, w którym przyrównuje Sardyńczyków do amerykańskich Indian – według piosenkarza obie grupy etniczne były wyzyskiwane przez państwo i zmuszane, również przez bezrobocie czy wykluczenie społeczne, do uciekania się do popełniania czynów niezgodnych z prawem w celu przetrwania.

Wreszcie, w 1984 roku albumem Crěuza de mä (tytuł oznacza dosłownie ścieżkę nadmorską i odnosi się wyraźnie do dróg żwirowych lub brukowanych, które kiedyś znajdowały się na skraju Genui i prowadziły, pnąc się przez wzgórza, do małych miejscowości) napisanym w całości w dialekcie genueńskim razem z Mauro Pagani, zapoczątkował proces ponownego odkrycia korzeni dialektalnych w połączeniu z muzyką arabską, indyjską, neapolitańską i brazylijską –  jest to swego rodzaju eksperyment, który począwszy od lat 80-tych do dnia dzisiejszego podejmowany jest przez wielu innych artystów włoskich i międzynarodowych.
De André zmarł w Mediolanie 11 stycznia 1999 r. na raka płuc.

Utwory wybrane przez Lorenzo:

La ballata del Miché

 

La canzone di Marinella

 

Quello che non ho (opowiada o doświadczeniu porwania, o kondycji bycia uwięzionym):

 

Crěuza de mä

 

Autorzy: Anna Śnieżyńska i Lorenzo Mentasti
Grafika: musicaincastello.it
Muzyka: youtube

Komentarze zostały wyłączone.